แม่เหล็ก
การทดลอง
ให้กดเมาส์ที่เข็มเพื่อถูเข็มกับแม่เหล็กถาวร ให้คุณสังเกตว่า อะไรเกิดขึ้น จงอฺธิบายอย่างละเอียด
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
เมื่อใช้ฆ้อนตีเข็มหมุด อะไรเกิดขึ้นต่อจากนั้น จงอธิบาย
__________________________________________________________
__________________________________________________________
การทดลองเรื่องสนามแม่เหล็ก คลิกครับ
ทฤษฎี
การกลายเป็นแม่เหล็ก
ทำไมไขควงที่ใช้นานๆจึงมีคุณสมบัติเป็นแม่เหล็ก
ภายในแท่งแม่เหล็กจะมีโดเมนแม่เหล็ก (magnetic domain) เล็กๆมากมาย ก้านของไขควงซึ่งทำจากเหล็กก็มีโดเมนแม่เหล็กอยู่นับไม่ถ้วน ไขควงที่ซื้อมาใหม่ๆ จะไม่มีสมบัติเป็นแม่เหล็ก ทั้งนี้เพราะทิศทางของโดเมนแม่เหล็กภายในยังเรียงตัวไม่เป็นระเบียบเป็นผลให้อำนาจแม่เหล็กหักล้างกันหมด
เราทราบดีว่า สนามแม่เหล็กโลกจะมีแรงแม่เหล็กกระทำต่อโดเมนแม่เหล็กเล็กๆในแท่งแม่เหล็ก ทำให้โดเมนแม่เหล็กเหล่านี้เรียงตัวไปในทิศทางเดียวกัน แต่เนื่องจากแรงของสนามแม่เหล็กโลกนี้อ่อนมากในขณะที่แรงเสียดทานระหว่างโดเมนแม่เหล็กด้วยกันมีมากกว่า ดังนั้นแรงแม่เหล็กของโลกจึงไม่อาจเปลี่ยนทิศทางของโดเมนแม่เหล็กได้ง่าย
ขณะที่ไขควงหรือเครื่องมือเหล็กอื่นๆที่ถูกนำมาใช้งานนั้น มักจะกระแทกหรือเคาะเป็นประจำ การกระแทกนี้ส่งผลให้โดเมนแม่เหล็กภายในสั่นสะเทือน ทำให้การยึดติดกันระหว่างโดเมนแม่เหล็กลดน้อยลง แรงเสียดทานลดลงด้วย แรงแม่เหล็กของโลกจึงสามารถหมุนเปลี่ยนทิศทางของโดเมนแม่เหล็กให้อยู่ในทิศทางเดียวกัน จนในที่สุดไขควงจะมีคุณสมบัติเป็นแม่เหล็ก
ในการต่อเรือเดินสมุทรนั้น แผ่นเหล็กที่ประกอบเป็นตัวเรือจะถูกเคาะตีจึงถูกแรงสนามแม่เหล็กโลหะกระทำให้เกิดสมบัติเป็นแม่เหล็กได้ดังนั้น ก่อนที่จะนำเรือออกสู่ทะเลจึงจำเป็นต้องปรับแต่งเข็มทิศในเรือก่อนเสมอ
? คิดสักนิด
ไขควง แม้ว่าจะไม่ได้อยู่ใกล้แม่เหล็ก แต่เมื่อใช้ไปนานเข้าจะสามารถดูดเศษเหล็กหรือตะปูได้ ความเป็นแม่เหล็กของไขควงเกิดขึ้นได้อย่างไร
โลกของเราเป็นเสมือนแม่เหล็กขนาดใหญ่ พื้นโลกและในบรรยากาศเต็มไปด้วยสนามแม่เหล็ก เข็มทิศสามารถชี้ทิศเหนือใต้ได้เพราะสนามแม่เหล็กโลกนั่นเอง
ศัพท์ฟิสิกส์
สนามแม่เหล็ก (magnetic field) เป็นสนามของแรงที่มีอยู่รอบ ๆ ตัวแม่เหล็ก
จาก
ฟิสิกส์ในชีวิตประจำวัน ของเรืองชัย-รำพรรณ รักศรีอักษร เรียบเรียง ดร. ประมวล ศิริผันแก้ว บรรณาธิการ ฟิสิกส์ราชมงคลขอขอบคุณมากครับ
อ่านทฤษฏีแม่เหล็กของ ม.ภูติ ภูติเกียรติขจร โรงเรียนอัสสัมชัญ กรุงเทพฯ คลิกครับ
ครั้งที่
เรื่องการทดลองเสมือนจริง
