|
|
|
|
กลับคืนสู่ผงธุลี
เนื้อหาของบทนี้เริ่มต้นขึ้นจากการก่อกำเนิดโลกเมื่อประมาณ 35,000-45,000 ล้านปีก่อน จนถึงช่วงที่กล่าวถึงนี้เป็นเวลาประมาณ 1 พันล้านปีย้อนหลังไปจากปัจจุบันซึ่งถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ ชีวิตได้พัฒนามาถึงระดับที่เป็นเซลล์ขนาดใหญ่และมีความซับซ้อน RNA และต่อมาภายหลังเป็น DNA ทำหน้าที่ดูแลการถ่ายพันธุ์และสังเคราะห์โปรตีน เอนไซม์มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสร้างเนื้อเยื้อ กระบวนการทั้งหมดนี้เกิดขึ้นบนโลกที่มีความร้อนสูงและมีสภาพแตกต่างจากปัจจุบันมาก ออกซิเจนที่ถูกสร้างขึ้จากแบคทีเรียดึกดำบรรพ์ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงสภาพบรรยากาศโลก ก๊าซที่มีปัจจัยสำคัญแต่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตที่จะเกิดขึ้นในอนาคตค่อย ๆ ลดน้อยลง กระบวนการเหล่านี้เรียกได้ว่าเป็นความมหัศจรรย์ แบคทีเรียที่สังเคราะห์แสงรวมตัวสร้างเป็นโครงสร้างสังเคราะห์แสงที่ใหญ่ขึ้นกว่าเดิม เซลล์ที่เคยดำเนินกิจกรรมตามลำพังกลายเป็นกลุ่มเซลล์ที่ทำงานประสานกันเป็นทีม เพื่อความอยู่รอดและการขยายพันธุ์ การขยายพันธุ์ถูกเร่งอัตราด้วยสิ่งประดิษฐ์ใหม่ที่เรียกว่าเพศกลไกสำคัญคือการรวมเอาข้อมูลพันธุกรรมจากเซลล์ที่ให้กำเนิด โดยที่เซลล์ผลผลิตจะมีหน่วยพันธุกรรมที่ได้รับทั้งจากเซลล์บิดและมารดากระบวนการเช่นนี้ก่อให้เกิดความหลากหลายและการแพร่จำนวนประชากรอย่างรวดเร็ว เพศเป็นนวัตกรรมที่มีความสำคัญมากในประวัติศาสตร์ทางชีวภาพ เพราะทำให้เซลล์มีข้อมูลทางพันธุกรรมที่หลากหลายจากการผสมผสานระหว่างสองเพศที่เป็นผู้ให้กำเนิด แทนที่จะมีรูปแบบที่เหมือนเดิมเกือบทั้งหมดจากวิธีการแบ่งตัว แต่เพศเกิดขึ้นได้อย่างไรยังเป็นปริศนาที่ถกเถียงกันอยู่ และสามารถเขียนหนังสืออธิบายในประเด็นนี้ได้เป็นเล่ม ข้อเท็จจริงที่แปลกประหลาดอีกประการหนึ่งได้แก่ การที่โครงสร้างดึกดำบรรพ์ที่ไม่ซับซ้อนมากนัก บางรูปแบบยังมีชีวิตสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ทั้งที่บางส่วนได้พัฒนาเป็นเซลล์ที่มีความซับซ้อนมากกว่าแลมีความก้าวหน้ามากกว่าในการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม ซึ่งแสดงให้เห็นว่าโครงสร้างแบบง่าย ๆ เหล่านั้นมีความทนทานสูง สามารถยืนหยัดสืบทอดสายพันธุ์กันมายาวนาน บางทีโลกชีวภาพอาจจะไม่ได้พลิกโฉมหน้าไปอย่างสิ้นเชิง เพียงแต่รูปแบบชีวิตดึกดำบรรพ์บางส่วนที่หลงเหลืออยู่ต้องหลบซ่อนตัวอาศัยอยู่ในอาณาจักรเล็ก ๆ ที่ยังคงมีสภาพไม่เปลี่ยนแปลงไปมากนัก ถ้าช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญครั้งแรกของชีวิตคือการกำเนิดขึ้นของแบคทีเรีย จุดเปลี่ยนสำคัญครั้งที่สองน่าจะได้แก่การเกิดขึ้นของกระบวนการสังเคราะห์แสง ซึ่งทำให้เกิดออกซิเจนสะสมในบรรยากาศและครั้งที่ 3 ได้แก่ การปรากฏตัวของเซลล์ที่มีความซับซ้อน เราอาจยโสเกินไปที่คิดว่ามนุษย์คือจุดสูงสุดของกำเนิดและวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต ในขณะที่สิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์บางส่วนยังสามารถดำรงอยู่มาจนถึงปัจจุบัน ถ้าเปรียบชีวิตคือการวิ่งมาราธอน สิ่งมีชีวิตเหล่านี้ก็นำหน้าเราไปหลายช่วงตัว ชื่อต่าง ๆ เช่น methanococcus, pyrobaculum, lyngbya อาจไม่คุ้นเท่า tyrannosaurus หรือ Raptor แต่เรื่องราวการดำรงชีวิตของพวกมันต่างก็น่ามหัศจรรย์ไม่น้อยไปกว่ากัน ณ จุดเริ่มต้นมีผงธุลี แล้วสักวันหนึ่งกระบวนการชีวิตก็อาจกลับคืนสู่ผงธุลีอีกครั้ง ชีวิตอาจไม่ใช่สิ่งที่มั่นคงยืนยาวชั่วนิรันดร์กาล จุดกำเนิดของเราเกี่ยวข้องกับการกำเนิดและวิถีชีวิตของดวงอาทิตย์ คลื่นอุกกาบาตที่ชัดกระหน่ำโลก ทุกวันนี้เรายังคงเป็ฯส่วนหนึ่งของเอกภพ cyano bacteria ค่อยๆ สะสมออกซิเจนให้กับบรรยากาศที่เป็นฉากบางๆ กั้นเราจากท้องฟ้าอันกว้างใหญ่ เอกภพแผ่กว้างไกลออกไปเกินกว่าจินตนาการ ที่ผ่านมาเราเคยพบเห็นการแสดงพลังอำนาจอันยิ่งใหญ่จากภายนอกตามห้วงระยะเวลา ในอนาคตปรากฏการณ์เหล่านั้นอาจมีความรุนแรงมากกว่าหรือน้อยกว่าในอดีต ถึงแม้ว่าอุกกาบาตขนาดใหญ่จะพุ่งชนโลกสร้างให้เกิดภัยพิบัติอย่างรุนแรงในอนาคต แต่แน่นอนว่าโลกจะยังคงมีปล่องและช่องต่าง ๆ ที่ส่งก๊าซและไอน้ำออกมาจากภายใน เซลล์พื้นฐานจึงยังมีโอกาสที่จะเกิดขึ้นได้อีก แต่จะสามารถวิวัฒนาการสู่สิ่งมีชีวิตที่มีสติปัญญาได้อีกหรือไม่ ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขปัจจัยแวดล้อมและเงื่อนเวลาก่อนหน้าที่ดวงอาทิตย์จะถึงจุดจบ บางทีเมื่อสิ่งมีชีวิตได้พัฒนาขึ้นสู่ความซับซ้อนและการมีสติปัญญาแล้ว แต่กลับพบว่าจุดหมายปลายทางคือจุดจบที่กำลังรออยู่ข้างหน้าราง ๆ | |
|
| |
| หน้าที่ | |
| อาจารย์ รอฮิม ปรามาท แปล ฟิสิกส์ราชมงคลขอขอบคุณมากครับ | |
การเรียนการสอนฟิสิกส์ 1 ผ่านทางอินเตอร์เน็ต