บทความพิเศษ

ธรรมชาติมหัศจรรย์

ครั้งที่

เซ็นสมุดเยี่ยม

หนังสืออิเล็กทรอนิกส์

จักรวาล ปัญญา ไม่ใช่อำนาจ

          สจ๊วต คอฟแมนนักฟิสิกส์ชีววิทยารางวัลแม็คอาร์เธอร์เฟลโลว์ที่ยิ่งใหญ่จริง ๆ ในยุคปัจจุบัน (Suart Koffman) อธิบายว่าระบบการจัดองค์กรของตนเอง เป็นระบบหรือกฎของการวิวัฒนาการร่วมกันของธรรมชาติ ที่จะต้องเปลี่ยนแปลงเมื่อถึงจุดวิกฤตเช่นเดียวกับจุดของการเปลี่ยนแปลงในทฤษฎีเคออสทุกประการนั่นคือทำนายไม่ได้ ธรรมชาติทำนายไม่ได้ มันมีแต่ความเป็นไปได้อย่างใดอย่างหนึ่งในสองหรือสามอย่างหรือโอกาส และมันจะต้องเลือกเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งที่เราไม่รู้ทายไม่ได้ นั่นคือมันจะเลือกโอกาสที่ดีที่สุดที่มันจะได้วิวัฒนาการร่วมกับกฎอื่น ๆ ที่เป็นธรรมชาติเช่นเดียวกันต่อไปได้ ที่เราก็ไม่รู้ว่ามันติดต่อกันได้อย่างไรที่สุดท้ายมันก็จะเลือกแต่โอกาสนั่นเท่านั้น สรรพสิ่งทุกสรรพสิ่งมีระบบเช่นนั้น รวมจักรวาลทั้งจักรวาลก็มีระบบเป็นเช่นนั้น จึงเป็นเรื่องของการใช้ปัญญาไม่ใช่การใช้อำนาจ ทั้งนี้ไม่ว่าเมื่อไหร่เวลาใด 

           ก็ต้องย้อนกลับไปที่อิลยา พริโกจินอีกทีเพราะว่าไปแล้วพริโกจินนับได้ว่าเป็นนักวิทยาศาสตร์ระดับแนวหน้าจริง ๆ ไม่ว่าโดยมาตรฐานของใคร พริโกจินบอกว่าพลังงานหรือสสารที่มีโมเลกุลมากหลายเคลื่อนไหวนั้น มันมีอยู่สองสภาพคือสภาพที่เป็นดุลยภาพ (ที่จริงไม่มีคำว่าดุลที่พอดีเท่ากันจริง ๆ มันมีแต่ใกล้พอดีที่สุด) กับสภาพที่อยู่ห่างไกลที่สุดจากความเป็นดุลยภาพหรือสภาพไร้ดุลยภาพ (dissipative system) และในสภาพอันหลังนี้เองที่พริโกจินบอกว่ามันมีจิตใจของมันเอง สภาพของต้นตอหรือเริ่มต้นสู่ความเป็นระเบียบจากความไร้ระเบียบ (chaos) โดยการจัดองค์กรให้กับตนเอง ระบบนี้เหมือนมีชีวิตหรือว่าไปแล้วก็คือมันทำหน้าที่เป็นผู้สร้างเองดังที่ชาร์ลส์ - เบ็นเน็ตต์นักฟิสิกส์ที่โด่งดังอีกคนหนึ่งที่พูดว่า "ระบบไร้ดุลยภาพหรือระบบของการจัดองค์กรตนเอง ได้เข้ามาทำหน้าที่ที่ก่อนหน้านี้เป็นเรื่องของพระเจ้า … จากการที่คิดว่าสสารเป็นสิ่งแน่นิ่งกับที่ แต่ด้วยระบบนี้ ปรากฏการณ์ธรรมชาติทั้งหลายจึงเกิดขึ้น ไม่ว่าเป็นฟ้าแลบฟ้าผ่าเป็นมนุษย์ หรือเป็นร่มหนึ่งคัน" 

           น่าเสียดายที่นักวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะที่เก่งจริง ๆ เช่นคอฟแมนกับพริโกจินต่างก็ทำงานเพื่อพิสูจน์ระบบการจัดองค์กรของตนเองด้วยกันทั้งคู่ รวมนักวิทยาศาสตร์ที่มีชื่อเสียงอีกมากที่น่าร่วมมือกัน แต่คล้าย ๆ กับว่าผู้นำทางความคิดเหล่านี้ เหมือนกับว่าแข่งขันกันอย่างจริงจังเกินไปว่าใครจะสามารถถึงเป้าหมายก่อนกัน ใครจะพิสูจน์ได้ก่อนกันถึงการเชื่อมโยงต่อเนื่องกันของจักรวาลและสรรพสิ่งทั้งหมดที่บางครั้งเหมือนกับว่ามีชีวิต และเป็นชีวิตที่มีปัญญาเสียด้วยดังที่เดวิคโบห์ม (David Bohm) เคยพิสูจน์ได้บางส่วนว่าพลาสมาก็มีคุณสมบัติของชีวิตได้ พลาสมา ก็คืออะตอมและโมเลกุลที่มีคุณสมบัติเป็นกลางทางไฟฟ้ามาอยู่รวมกันหนาแน่นพร้อม ๆ กับมีประจุไฟฟ้าบวกจำนวนมหาศาล และอีเล็คตรอนจำนวนมากเข้ามาอยู่รวมกัน เป็นสภาพของสสารสภาพหนึ่งนอกจากที่เป็นของแข็ง ของเหลวและก๊าซ พบมากในกลุ่มก๊าซในอวกาศโดยเฉพาะเนบูล่า และก่อนการกำเนิดของดาว บางครั้งนั้นพลาสมานอกจากสามารถจะแบ่งตัวเองได้เหมือนกับว่ามันสืบพันธุ์ได้แล้วยังสามารถตัดสินใจทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดได้ด้วย เช่นร่วมกันกำจัดสิ่งสกปรกที่เข้ามาแปดเปื้อนเจือปนให้ออกไปจากเนบูล่า หรือการวางแผนอื่น ๆ ดังว่ามีปัญญาของมันเอง พริโกจินนั้นเชื่อว่าระบบการจัดองค์กรตัวเองเป็นปรากฏการณ์การทางปัญญา เป็นธรรมชาติที่ต้องเป็นไปเช่นนั้น เมื่อถึงจุดถึงเวลาของมันซึ่งไม่มีใครทำนายล่วงหน้าได้ สรรพสิ่งที่เป็นสสารวัตถุในระดับของโมเลกุลสามารถปรับเปลี่ยนคุณสมบัติของตนเอง "ที่น่ามหัศจรรย์ก็คือโมเลกุลแต่โมเลกุลเหมือนกับว่ามันรู้ว่าโมเลกุลตัวอื่น ๆ ที่แม้ว่าจะอยู่ห่างไกลในมาตรเปรียบเทียบกำลังคิดจะทำอะไรกัน ราวกับว่ามันมีชีวิตและติดต่อกันได้"

<< หน้าก่อน      หน้าถัดไป >>

ฟิสิกส์ 1 (ความร้อน)

ฟิสิกส์ 2

แก้ปัญหาฟิสิกส์ด้วยภาษา c

ฟิสิกส์พิศวง

•	เสียงของลำโพงออกมาได้อย่างไร
•	การหมุนของลูกข่างกับการตกของแมว
•	ความเสถียรภาพของลูกข่าง
•	ฮาร์ดดิสก์ทำงานอย่างไร
•	เอ็นโทรปี

ตารางธาตุ(ไทย1)   2  (Eng)