จุดดับบนดวงอาทิตย์
(Sun Spot)บทความโดย:อาจารย์สันติ ผัดวงค์
ดวงอาทิตย์เป็นแหล่งกำเนิดพลังงานที่สำคัญของโลก เพราะสิ่งมีชีวิตบนโลกส่วนใหญ่อาศัยพลังงานจากดวงอาทิตย์เพื่อการดำรงค์ชีพ พลังงานที่เกิดบนดวงอาทิตย์เป็นพลังงานนิวเคลียร์ที่ได้จากปฏิกิริยา ฟิวชัน (Fussion) ซึ่งจะให้พลังงานจำนวนมหาศาลแต่การเกิดปฎิกิริยานี้ดวงอาทิตย์จะเปลี่ยนมวลสารเป็นพลังงาน ดังนั้นปัจจุปันนักฟิสิกส์พบว่ามวลของดวงอาทิตย์กำลังลดลงเรื่อยๆ
ปรากฏการณ์ที่น่าสนใจอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นบนดวงอาทิตย์คือ การมีกลุ่มจุดเกิดขึ้นที่พื้นผิวของดวงอาทิตย์ซึ่งเรียกว่า จุดดับ(Sun Spot) จุดเหล่านี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็จะมีการเปลี่ยนแปลงและในที่สุดก็จะสลายตัวจนหมด ขณะเดี่ยวกันก็จะมีกลุ่มจุดใหม่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตามจุดดับบนดวงอาทิตย์มีอายุอยู่นานพอที่จะใช้เป็นเครื่องติดตามสังเกตุดูว่าดวงอาทิตยย์มีการหมุนรอบตัวเองเช่นเดียวกันกับที่โลกหมุนรอบตัวเอง และเมื่อติดตามจุดดับที่เกิดบนดวงอาทิตย์ก็สามารถที่จะคำนวนีรอบการหมุนของดวงอาทิตย์ได้ ซึ่งจากการคำนวณพบว่าดวงอาทิตย์หมุนรอบตัวเองใช้เวลาประมาณ 1 เดือน (เวลาบนโลก) และทิศทางการหมุนของดวงอาทิตย์ก็มีทิศเดียวกับการหมุนรอบตัวเองของดาวเคราะห์กล่าวคือมีการหมุนรอบตัวเองทวนเข็มนาฬิกา และเป็นไปตามทิศทางที่ดาวเคราะห์โคจรรอบดวงอาทิตย์
![]()
รูปจุดดับบนดวงอาทิตย์
(ภาพโดย อาจารย์สันติ ถ่ายที่ภาควิชาฟิสิกส์ ด้วยกล้องหักเหแสงขนาด 4 นิ้ว)
(โดยใช้ร่วมกับกล้องดิจิตอล เปิดหน้ากล้องเป็นเวลา 1/10 วินาที)